Product as a service: het verdienmodel voor de circulaire economie

Op donderdag 4 juli was Dura Vermeer Hengelo gastheer voor het Pioneering Café ’Product as a Service’. Dit verdienmodel is één van de onderdelen om een circulaire economie te stimuleren: de leverancier van een product blijft eigenaar van zijn product en de eindgebruiker krijgt het product in bruikleen. Er wordt een vergoeding betaald voor gebruik, men berekent een fee of regelt de kosten via een abonnement. De leverancier zorgt dat het product optimaal presteert en voor de montage en/of hergebruik van het product.

Circulaire model

Tijdens het Pioneering Café ging Joke Bults, expert Circulaire bouweconomie bij Pioneering, in op de dienstentrap van verkoop naar het circulaire model. In het traditionele verkoopmodel is er geen verdere relatie met de klant dan het verkoopmodel. In het onderhoudsmodel is er wel een relatie opgebouwd en zorgt de leverancier voor de installatie, onderhoud, bediening en/of monitoring. In het servicemodel wordt de klant verder ontzorgt en zorgt de leverancier ook voor terugname van zijn product en wordt er een prestatiegarantie afgesproken waarbij risico’s bij de leverancier komen te liggen. Het circulaire model gaat echter nog een grote stap verder omdat dan ook een duurzame oplossing wordt geboden voor het product. De leverancier neemt dan niet alleen het product terug maar zorgt ook voor herinzet van het product. Dit kan hij zelf doen maar hij kan dit ook samen met zijn ketenpartners uitvoeren.

Warmte as a Service

Constantijn Cox, projectmanager energy bij OostNL, nam de zaal mee in de wijze waarop OostNL samen met haar ketenpartners bezig is met de ontwikkeling van "Warmte as a Service" (WAAS). Dit initiatief is ontstaan vanuit de Nationale transitieagenda van de Circulaire Maakindustrie. Het doel hiervan is om in 2050 een volledige circulaire warmtelevering te realiseren. OostNL trekt samen met de hele keten van producenten en toeleveranciers van installatiebedrijven hierin op. Zij zijn bezig de uitwerking van de vervanging van de CV, waarbij uit wordt gegaan van hoogwaardigere recycling en inzet van gebruikte onderdelen. Bij Woningcorporatie Domijn zal dit jaar een eerste project starten waarin op deze wijze wordt gewerkt. Na deze pilot zal een reken- en ontwerptool voor installaties worden opgesteld waarin milieuinformatie (CO2 en materialen) is opgenomen. Hierna volgt opschaling met als doel om 60% recycle ketens te realiseren in plaats van de huidige 2,7%.

Weg as a Service

Jan Wienk, bedrijfsleider Infra bij Dura Vermeer, vertelde over de ontwikkeling van de "Weg as a Service". Hierbij wordt er van uitgegaan dat er betaald wordt voor het rijden over de weg en niet voor de aanleg van de weg. Dura Vermeer heeft hiervoor een stuk van de N739, tussen Haaksbergen en Hengelo, gekocht van de provincie. Doelstelling van Dura Vermeer is om projecten te ontwerpen en bouwen met het oog op toekomstig gebruik van de materialen en daarmee bij te dragen aan een wereld zonder afval. In tegenstelling tot de traditionele weg bevat de circulaire weg minder materiaal waarbij het grootste deel bestaat uit circulaire fundering. De verlichting is LED, de deklaag van de weg is lumininumpave en naast het wegdek bevindt zich een innovatieve groenstrook voor de opvang van CO2, fijnstof, geluid en flora en fauna. De drijfveer is niet om tegen zo laag mogelijke kosten een weg aan te leggen, maar zorgen voor kwaliteit en onderhoud en een hoge restwaarde.

Gevel as a Service

Als laatste pitch werd door Alkondor Hengelo het product "Gevel as a Service" gepresenteerd. Martijn Veerman, specialist Circulaire Gevels, geeft aan dat bij deze gevel de klant bepaalt welk comfort of welke functionaliteiten hij nodig heeft. Alkondor ontwikkeld met haar partners hierbij de beste technische en circulaire oplossing bij, waarbij ze het volledig beheer van de gevel op zich nemen. Door middel van prestatiecontracten zullen er KPI’s (Kritische Prestatie Indicatoren) worden afgesproken die als basis gelden voor de kwaliteit van de gevel. Met het beheer van de gevel wordt ook bedoeld de service van het eenvoudig kunnen aanpassen, veranderen, actualiseren en terugnemen van de producten aan het eind van de levensduur. Eventueel kan er een hergebruiksbestemming worden gezocht voor de gevel.

De concrete gevel gerelateerde services zijn esthetische prestaties: de gevels zien er altijd visueel goed uit; technische prestaties: de gevels functioneren altijd zoals vooraf is vastgesteld; flexibele prestaties: de gevel is veranderbaar en demontabel; en terugname garantie: aan het einde van de levensduur neemt Alkondor uw gevel weer terug voor hergebruik of recycling. Ook kunnen er installaties worden geïntegreerd in de gevel. Te denken valt aan decentrale verwarming, koeling en ventilatie voorzieningen. Alkondor heeft samenwerking met meerdere leveranciers op dit gebied. Indien de installaties een plek krijgen in de gevel, dan kan bijvoorbeeld klimaat worden gegarandeerd, zoals frisse lucht, temperatuur, lichtregulering.

Kansen en belemmeringen

In de discussie na de pitches is vooral besproken waar de bedrijven zoal tegen aan lopen, hoe zij hiermee omgaan en welke kennis en hulpmiddelen nodig zijn voor andere bedrijven om Product as a Service op te pakken. Als belangrijke voorwaarde werd financiën genoemd. In het circulaire model verandert het verdienmodel. In plaats van een directe eenmalig omzet is er nu sprake van een lagere maar wel continue inkomstenbron. Hierdoor is de cashpositie de eerste jaren veel lager. De vraag is of banken hierin kunnen helpen of dat andere partijen hierin kunnen bijdragen. 

  Ketensamenwerking wordt veel belangrijker, kennis van andere sectoren is gewenst en hoe de bouw het circulaire model met de service, ontzorgen en additionele diensten in de keten gaat ontwikkelen. Joke Bults nodigde de aanwezigen uit om vooral ook op de kennissessie van 23 september van het Fieldlab Twente Circulair te komen. Hierin zal aan de hand van de praktijkprojecten de gewenste onderzoek- en ontwikkelvraagstukken met bijbehorende randvoorwaarden worden geïnventariseerd. Ketenpartners en onderwijs met gelijksoortige vraagstukken kunnen binnen het Fieldlab TwenteCirculair samen kennis ontwikkelen en delen en hier de komende jaren mee aan de slag gaan.

Bron: www.pioneering.nl

Auteur: pioneering.nl

Foto: pioneering.nl