Miljoenen voor baanbrekende renovatiefabriek Dijkstra Draisma en drie andere potentiële gamechangers

Bouwgroep Dijkstra Draisma, Factory Zero en RC Panels starten samen Future Factory een renovatiefabriek die vanaf 2025 jaarlijks 25.000 slimme tech-gevels en daken moet gaan produceren. Van de overheid ontving het consortium een subsidie van 15 miljoen euro.

In totaal steekt de regering 40 miljoen in concrete, innovatieve concepten die de verduurzaming van miljoenen woningen en gebouwen in Nederland slimmer, goedkoper en aantrekkelijk moet maken. Dat maakt minister Knops (Bouwzaken) vandaag bekend.

“Best moedig”, noemt Folkert Linnemans, innovator bij Dijkstra Draisma, deze nieuwe aanpak van de minister. “Het is ook een trendbreuk met het subsidiebeleid van de afgelopen decennia”, vult Jan Willem van de Groep aan van Factory Zero.

Samen met Lianda Sjerps-Koomen van gevelleverancier RC Panels zetten bouwer Dijkstra Draisma en energiemodule-ontwikkelaar Factory Zero hun tanden de komende jaren in Future Factory, een renovatiefabriek die slimme gevels en daken gaat ontwikkelen. Goed geïsoleerd, met volledig geïntegreerde installaties, plug-and-play;

Verduurzamen in een flow

Daarvoor krijgen ze, zoals gezegd, een overheidssubsidie van 15 miljoen euro. Zelf doen de drie daar een vergelijkbaar bedrag bovenop. De potentie is volgens hen gigantisch, met miljoenen bestaande woningen. “Renoveren en verduurzamen moet gaaf, maakbaar en betaalbaar worden”, licht Van de Groep de revolutionaire plannen toe. “Met hetzelfde aantal bouwvakkers of minder willen we meer bereiken. Met hele componenten in plaats van losse producten.”

Linnemans ziet straks een techbedrijf ontstaan, maar geeft ook aan dat er nog wel een groot aantal innovatiestappen is te zetten. Bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering. “Er moet een flow ontstaan. Bij corporaties is die er al steeds vaker. Zij combineren geplande, reeksen renovaties aan het verduurzamen van de woningen. Op de particuliere markt ontbreekt het aan zo’n stroom.”

Zonde, weet Van de Groep die ervaring heeft met verduurzamingsconcepten in de bestaande bouw. Hij was de aanjager van de nul-op-de-meter-woning en de Stroomversnelling, nu investeert hij in energiemodules en brengt hij losse installaties terug in één systeem. “Future Factory is de volgende stap. Daarom is die samenwerking met Dijkstra Draisma en RC Panels zo belangrijk. Wij hopen door te industrialiseren de prijs met veertig procent omlaag te krijgen.”

Over de prijs valt echter nog niet veel te zeggen. “Waar het op neerkomt is dat zo’n verbouwing gelijkstaat aan de kosten die je als particulier anders zou maken aan onderhoud en de energierekening. Naar verloop van tijd verdient de investering zich dus vanzelf terug.”

Hoe de nieuwe, slimme techgevels er precies uit komen te zien, is nog de vraag. Ook over de bouwmethode is nog discussie (oude gevels weghalen of toch laten staan, red). Klankbordgroepen moet ze uiteindelijk helpen hun ultieme doel te bereiken. “Individuele particulieren moeten vanachter hun pc hun eigen metamorfose kunnen vormgeven”, zegt Sjerps-Koomen van RC Panels uit Lemelerveld (Overijssel). “Baanbrekend en echt anders dan we nu kennen. Maatwerk in een gestandaardiseerd proces. Alsof je zelf je Nike-schoenen laat configureren.”

Gesloten bodemsystemen

Een ander verduurzamingsinitiatief dat subsidie krijgt van de overheid is Helena All Electric van Helena Sustainable Innovations, Quooste, Van Gelder B.V., FuturePower4ALL en Geo-Energie. Met de 1,6 miljoen euro aan steun willen zij inzetten op gesloten bodemsystemen in combinatie met woningen die zijn uitgerust met zonnepanelen en andere duurzame bronnen.

“We ontwikkelen langs twee sporen, een innovatiespoor en een implementatiespoor”, zegt Fred Verhaaren. Ook Helena All Electric mikt op wijken die grootschalig van het gas af gaan. “Wij gaan uit van gesloten bodemlussen. Bij nieuwbouw is dat geen probleem, maar in de bestaande bebouwde omgeving is dat al gauw gepruts met de beperkte beschikbare ruimte die er is. Wij zeggen: kijk anders naar deze systemen. Beschouw het als nutsvoorziening en biedt het ook zo aan. Grootschalig. Alsof je glasvezel uitrolt. Leg het aan, ongeacht bewoners er gebruik van willen maken.”

Gesloten bodemsystemen worden interessanter bij een grotere afname, weet Verhaaren. “En als je groter gaat, wordt dieper ook interessant.” Hij voegt er direct aan toe dat de sociale opgave minstens zo groot is: hoe krijg je particulieren mee? “We kunnen daken volgooien met zonnepanelen en overal warmtepompen ophangen, maar alles valt of staat met communicatie. Daarom werken we ook samen met Collective Minds, een partij die is gespecialiseerd in draagvlakontwikkeling. En we zoeken eigenlijk nog een bedrijf dat de warmtepomp compacter en slimmer krijgt.”

Helena All Electric moet de primeur krijgen bij een woningblok van 58 woningen. Wat als het gaat lukken? “Dan is dit een heel mooi alternatief voor warmtenetten. Ons motto is: waarom zoek je het ver, terwijl de warmte onder je huis ligt?”

Aqua- en zonthermie

TNO, Eneco, Rijkswaterstaat, de Unie van Waterschappen, de TU Delft en de Efteling krijgen een subsidie van 9 miljoen voor het programma WarmingUp, dat verduurzamingsoplossingen zoekt in collectieve warmtesystemen die op duurzame warmtebronnen draaien. Van geothermie in de ondiepe ondergrond tot aquathermie en zelfs zonthermie. Zeg maar warmtenet 5.0.

Van winning, opslag, transport tot aan communicatie met bewoners, alles moet beter en groener, vinden de initiatiefnemers. Frits Verheij van TNO: “De moeilijkste puzzel is om dit als geheel zien. Van winning tot transport en bewonerscommunicatie. Wat dat betreft hebben we een unieke samenwerking. Iedereen is aan boord. Van gebruiker tot aan de netbeheerder.”

Ook Verheij ziet dat de ondergrond al tjokvol is. De kunst is volgens hem duurzame bronnen te koppelen aan warmtenetten. “Maar je wilt ook een constante levering van warmte. Maar in de winter verbruikt een huishouden acht tot tien keer meer dan in de zomer. Die warmte die je in de zomer naar boven haalt zul je dus moeten opslaan.”

Hoe? “Een paar honderd meter diep, op plekken van honderden diameters, nabij de warmtebron. Hoeveel er daarvan zijn, moeten we nog uitzoeken.” Wat ook voor de twee andere concepten geldt: de prijs moet nog flink zakken. “Zonder subsidie legt geothermie het de komende tien jaar echt af tegen aardgas.” Maar de aanhouder wint, weet Verheij. Bovendien zijn de doelen al vastgesteld. Telt Nederland nu twintig geothermieputten, in 2030 moeten dat er 175 zijn.

/Ook het programma Integrale Energietransitie Bestaande Bouw (IEBB) krijgt een financiële injectie van de minister. Onder meer de TU Delft zet met IEBB in op de ontwikkeling van betaalbare en gebruikersvriendelijke renovatieconcepten. Het consortium wil duizenden woningen op korte termijn renoveren. Aan de hand van industrialisering, digitalisering en robotisering wil het warmtebatterijen en betere warmtepompen ontwikkelen.

Bron: www.cobouw.nl

Auteur: Thomas van Belzen

Datum: 29/01/2020