Menu

Een houten gebouw van 75 meter hoog, in Zweden is het gelukt

Saridaki, Maro avatar
24/06/2022 15:15 in De wijk van morgen

Een houten gebouw van 75 meter hoog, in Zweden is het gelukt

Het Zweedse architectenbureau White Arkitekter realiseerde een 75 meter hoog, bijna volledig houten gebouw in het noorden van Zweden: het Sara Kulturhus, een cultuurgebouw met hotel. Het Scandinavische land heeft een lange traditie van bouwen met hout – maar houten hoogbouw is er nog betrekkelijk nieuw.

Zweden, land van 100.000 meren, maar ook van 76 miljard bomen. Zweden is voor 70 procent bedekt met bos. Van de jaarlijks 18 miljoen kubieke meter gezaagd hout wordt 75 procent geëxporteerd, acht procent daarvan naar Nederland. De rest wordt in Zweden gebruikt voor papier, energie en voor veredelde houtproductie – denk aan kruislaaghout (oftewel cross laminated timber, CLT) en glulam, gelijmd gelamineerd hout.

De druk op de Zweedse bosbouw is groot. De transformatie naar een meer circulaire economie drijft de vraag op naar traditionele houtproducten zoals bouwmateriaal of papier, maar bijvoorbeeld ook naar diesel gemaakt van dennenbomen. Hoewel er normaal gesproken voor elke gekapte boom meer dan één wordt terug geplant, is er de laatste tijd veel discussie over de Zweedse bosbouw.

Winst naar aandeelhouders

Zo is er nog maar tien procent van het oerbos over. Gecultiveerde bossen zijn minder resistent tegen klimaatveranderingen en hebben een lagere biodiversiteit door de snelle houtkap en het aanplanten van een monocultuur. Daarbij gaat veel van de winst van de bosbouw naar de aandeelhouders in plaats van naar de samenleving.

Desondanks innoveert de bouwindustrie gestaag. Zo is onlangs het Sara Kulturhus opgeleverd – een multicultureel gebouw in Skellefteå, een stad in het Noorden van Zweden, vlak bij de poolcirkel. Architectenbureau White Arkitekter won in 2015 de architectuurcompetitie met een voorstel voor simpele blokken die de verschillende culturele functies huisvestten, en met de nadruk op houtbouw.

Indertijd was het bijna onmogelijk om hoogbouw in hout te realiseren, maar gaandeweg het ontwerpproces werd dat wel de ambitie. De opdrachtgever, de gemeente Skellefteå, was ook erg te spreken over de toepassing van hout, mede vanwege de sterke positie van de lokale bosbouwindustrie. Het werd uiteindelijk een pilotproject waarbij optimaal gebruik zou worden gemaakt van hout, zonder overvloedig materiaalgebruik.

Het resultaat is een gebouw van 75 meter hoog met een houten skelet en een bijna geheel houten afwerking. Op enkele cruciale plekken bevinden zich stalen elementen zoals vakwerkliggers en op twee verdiepingen is beton verwerkt om de windbelasting beter op te kunnen vangen. Het hout voor het Sara Kulturhus is afkomstig uit bossen in een straal van minder dan honderd kilometer van een lokale zagerij en is FSC-gekeurd.

Negatieve voetafdruk

Om hout op een verantwoorde manier in een gebouw toe te passen is het volgens Robert Schmitz, architect van het gebouw, noodzakelijk om kennis te hebben van bosbouw, van de productie van veredelde houtproducten, en natuurlijk van waar het hout vandaan komt. White Arkitekter maakte een koolstofberekening met een levenscyclusanalyse (LCA) over een levensduur van vijftig jaar.

...

Lees hier meer.

bron: www.dearchitect.nl

auteur: Jouri Kanters

beeld: Spisen, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

datum: 8 juni 2022

0 reacties

Terug naar zoekresultaten